Hơn 40 năm sau chiến tranh, Việt Nam vẫn còn hơn 3 triệu nạn nhân chất độc da cam

- Chiến tranh đã lùi xa hơn 4 thập kỷ nhưng Việt Nam vẫn còn hơn 3 triệu người nhiễm chất độc màu da cam.

Tại hội thảo quốc tế về khắc phục hậu quả dioxin với con người và môi trường tại Hà Nội sáng nay, ông Thân Thành Công, Chánh Văn phòng 701, Bộ Quốc phòng cho biết, trong giai đoạn 1961-1971, thông qua chiến dịch Ranch Hand, có khoảng 80 triệu lít chất diệt cỏ được phun xuống 2,63 triệu ha miền Nam Việt Nam. Trong đó, chất độc da cam chiếm khoảng 60%.

Theo ước tính, đã có hơn 2 triệu ha rừng và hơn 20.000 làng mạc bị tác động với số dân bị phơi nhiễm khoảng 2,1 – 4,8 triệu người.

Phía Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin cung cấp, hiện cả nước còn hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam/dioxin.

Dioxin gây dị dạng và một loạt bệnh ung thư

GS Nguyễn Anh Trí, Chủ tịch Hội Huyết học truyền máu Việt Nam cho biết, dioxin bản chất là thuốc trụi lá diệt cỏ được ký hiệu ngoài bao bì là các sọc da cam nên được gọi là chất độc da cam. Có đến 40 loại chất độc hoá học da cam.

Khi tiếp xúc với cơ thể, dioxin sẽ xâm nhập trực tiếp vào da, các tổ chức dưới da; tổ chức phần mềm, đặc biệt là mô mỡ và mô liên kết; máu, sữa, hệ thống nội tiết, cơ quan sinh sản; xâm nhập vào gan, phổi, các tổ chức thần kinh ngoại vi và trung ương... 

Nhiều thi thể hài nhi do di chứng của chất độc da cam được lưu giữ tại cơ sở nghiên cứu của bệnh viện phụ sản Từ Dũ, TP.HCM

GS Trí cho biết, liều chết của dioxin rất nhỏ, khoảng 3mg/kg/ngày/chuột. Tác động chủ yếu của dioxin là gây nhiễm độc nhiễm sắc thể, tác động lên quá trình sinh sản tế bào, theo đó cây cỏ tàn lụi, động vật chết, mắc bệnh hoặc vô sinh.

Trên cơ thể người, dioxin gây nhiễm độc tế bào sinh sản gây vô sinh, sảy thai, dị dạng và các rối loạn về kiểm soát sinh sản, sinh ung thư.

Các loại ung thư có liên quan đến dioxin bao gồm: Ung thư phần mềm, ung thư máu, các ung thư đường hô hấp như ung thư thanh quản, khí phế quản, ung thư đa u tuỷ, tuyến tiền liệt, ung thư nhau, ung thư bàng quang, ung thư gan...

Tại Việt Nam, các cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế đã đầu tư và hợp tác với Việt Nam để nghiên cứu về dioxin và ung thư, kết quả đều tìm thấy mối liên quan giữa các ung thư gan, u lympho, phần mềm, ung thư nhau thai với dioxin.

Để hạn chế tác động có hại của dioxin, cần có biện pháp khám và xét nghiệm định kỳ cho những đối tượng bị/hoặc nghi ngờ bị phơi nhiễm theo một quy trình hợp lý và hiệu quả nhằm phát hiện sớm tổn thương cũng như các bệnh lý hay gặp do dionxin gây ra.

Cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế

Tại hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, do quy mô, sử dụng chất độc hoá học trong chiến tranh Việt Nam rất lớn, hậu quả để lại nặng nề, ảnh hưởng đến sức khoẻ của nhiều người dân và môi trường nên công tác khắc phục còn nhiều khó khăn và phức tạp, nhất là khi nguồn ngân sách còn hạn hẹp.

Vì vậy bên cạnh những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam, rất cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là chính phủ Hoa Kỳ.

Trong những năm qua, với sự cố gắng nỗ lực của các cơ quan, đơn vị và trong  và ngoài quân đội và sự hợp tác của một số nước, tổ chức quốc tế, Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động nghiên cứu, đánh giá ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, thực hiện nhiều biện pháp ngăn chặn, chống lan toả, tổ chức xử lý và đã đạt được nhiều kết quả qua trọng.

Tại sân bay Phù Cát đã thực hiện chôn lấp, cô lập đất, trầm tích nhiễm dioxin; sân bay Đà Nẵng đã hoàn thành xử lý triệt để đất, trầm tích nhiễm dioxin và bàn giao đất sạch phục vụ phát triển kinh tế, xã hội.

Trong năm 2019, Ban chỉ đạo 701 sẽ tiếp tục khởi công dự án xử lý đất nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hoà, phấn đấu đến 2020, xử lý được 35% khối lượng đất nhiễm dioxin và rà soát 100% số người tham gia kháng chiến và con cháu có liên quan đến phơi nhiễm.

Thúy Hạnh